W prawie polskim rozrządzić majątkiem na wypadek śmierci można tylko poprzez sporządzenie testamentu.
Testament jest jednostronną czynnością prawną, bowiem oświadczenie woli w nim zawarte nie jest składane drugiej stronie, wywołującą swoje skutki dopiero z chwilą śmierci spadkodawcy. Sporządzenie testamentu jest czynnością o charakterze ściśle osobistym, nie można jej dokonać przez przedstawiciela. Także testament jest odwołalny, skoro bowiem oświadczenie woli w nim zawarte nie jest składane drugiej osobie to testator może w każdej chwili odwołać go, zmienić jego treść, zniszczyć.
Treść testamentu
Testament może zawierać różnego rodzaju rozrządzenia. Wymienić można:
1.Powołanie spadkobiercy – tylko testamentem spadkodawca może zmienić ustawowy porządek dziedziczenia. Testator może powołać do całości lub części spadku jedną lub kilka osób. Osoba powołana musi być przez testatora określona w sposób umożliwiający jej identyfikację. Pożądanym jest wskazanie z imienia i nazwiska lub nazwy pozostałych podmiotów prawa cywilnego. Jednakże niedopełnienie tego wymogu nie będzie skutkować bezskutecznością powołania, o ile z treści testamentu wynikać będą jednoznanczne kryteria indywidualizujące powołaną osobę. Przykładowo posłużenie się zwrotem „mojej córce” będzie wystarczające do oznaczenia spadkobiercy, jeżeli spadkodawca miał tylko jedną córkę. Jeżeli miał więcej niż jedną tak sformułowane powołanie będzie bezskuteczne. W przypadku gdy spadkodawca powołuje więcej niż jedną osobę, może oznaczyć udział jaki przypadnie osobie powołanej, jeżeli tego nie uczyni to zgodnie z art. 960 kc udziały będą równe. Zastrzeżenie warunku lub terminu, uczynione przy powołaniu spadkobiercy testamentowego, uważane jest za nie istniejące. Jeżeli jednak z treści testamentu lub z okoliczności wynika, że bez takiego zastrzeżenia spadkobierca nie zostałby powołany, powołanie spadkobiercy jest nieważne. Przepisów tych nie stosuje się, jeżeli ziszczenie się lub nieziszczenie się warunku albo nadejście terminu nastąpiło przed otwarciem spadku. Można powołać spadkobiercę testamentowego na wypadek, gdyby inna osoba powołana jako spadkobierca ustawowy lub testamentowy nie chciała lub nie mogła być spadkobiercą. Jest to tzw. podstawienie zwykłe. Postanowienie testamentu, przez które spadkodawca zobowiązuje spadkobiercę do zachowania nabytego spadku i do pozostawienia go innej osobie, ma tylko ten skutek, że ta inna osoba jest powołana do spadku na wypadek, gdyby spadkobierca nie chciał lub nie mógł być spadkobiercą. Jeżeli jednak z treści testamentu lub z okoliczności wynika, iż spadkobierca bez takiego ograniczenia nie byłby powołany, powołanie spadkobiercy jest nieważne. Jeżeli spadkodawca powołał kilku spadkobierców testamentowych, a jeden z nich nie chce lub nie może być spadkobiercą, przeznaczony dla niego udział, w braku odmiennej woli spadkodawcy, przypada pozostałym spadkobiercom testamentowym w stosunku do przypadających im udziałów (przyrost).
2.Zapis zwykły - spadkodawca może przez rozrządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby.
3.Polecenie - spadkodawca może w testamencie włożyć na spadkobiercę lub na zapisobiercę obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem.
4.Zapis windykacyjny - w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku.
5.Wydziedziczenie - spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego; dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci; uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
6.Postanowienie, że przedmioty majątkowe nabyte w drodze dziedziczenia lub zapisu wejdą w skład majątku wspólnego małżonków na podstawie art. 33 pkt krio, z tymże spadkobiercą będzie tylko jeden z małżonków.
7.Wskazanie opiekuna małoletniego dziecka na podstawie art. 149 § 1 krio.
8.Inne – takie jak wskazanie sposobu działu spadku, wskazówki co do pogrzebu, itp.
9.Testament może zawierać także rozrządzenia o charakterze negatywnym, wyłączające oznaczone osoby od dziedziczenia, bez powołań.